काठमाडौं– कोशी प्रदेशका पूर्वमुख्यमन्त्री केदार कार्कीले आमरण अनशन थालेका छन् । आफू मुख्यमन्त्री हुँदा सुरू गरेका योजना कटौती गरेको भन्दै प्रदेशसभा अगाडि बनस्खण्डी मन्दिर नजिकै उनले अनशन सुरू गरेका हुन् ।
कार्कीले अनशन बस्ने घोषणा गरेपछि जिल्ला प्रशासन कार्यालयले दिउँसोबाट अनिश्चितकालीन निषेधादेश जारी गरेको छ । पूर्वमुख्यमन्त्री कार्कीले १० वर्षमुनिका बालबालिकाकाका लागि विशिष्टीकृत सेवासहित निःशुल्क उपचार कार्यक्रम कटौती गरिएको दाबी गरेका छन् ।
पूर्वमुख्यमन्त्री कार्कीले भने, ‘जनहितकारी एवम् समाजवादी कार्यक्रमलाई निर्ममताका साथ कटौती गरिएको छ । आर्थिक मामिला तथा योजना राम राना मगरले बजेट प्रस्तुत गर्नुभएपछि यसप्रति व्यापक असन्तुष्टि उत्पन्न भएको हो ।’
सेटिङ्ग भत्किएपछि अनशन : प्रदेश सरकार
पूर्वमुख्यमन्त्रीले आफू सरकारमा हुँदा निजी अस्पतालसँग गरेको सेटिङ भत्किएपछि हल्ला खल्ला गरेको दाबी गरेको छ । उनले सुरु गरेका धेरै जसो योजनालाई निरन्तरता दिँदा पनि अनशन बस्छु भन्दै हिँड्नुको पछाडि सेटिङ भत्किनु प्रमुख कारण भएको एक मन्त्रीले बताए ।
कोशी प्रदेश सरकारका आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री रामबहादुर राना मगरले पूर्वमुख्यमन्त्रीले सुरु गरेको अधिकांश योजनालाई यो सरकारले निरन्तरता दिएको दाबी गरे ।
उनले भने, ‘पूर्व मुख्यमन्त्रीको सरकारले हालेको भन्दा बढी बजेट हाल्दा पनि उहाँ किन हो हल्ला गर्दै हिँडिरहनु भएको छ मैले बुझ्न सकेको छैन । ’
१० वर्ष मुनिका बालबालिकाको निःशुल्क स्वास्थ्य उपचार कार्यक्रम वर्तमान सरकारले निरन्तरता दिएको छ । उनले सो कार्यक्रमका लागि ३ करोड रूपैयाँ बजेट विनियोजन गरेका थिए । वर्तमान सरकारले भने सो कार्यक्रमलाई ३ करोड २९ लाख रुपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको छ ।
पूर्व मुख्यमन्त्री कार्कीले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा नोवेल मेडिकल कलेज र विराट टिचिङ अस्पतालसँग बालबालिकाको निःशुल्क उपचारका लागि सम्झौता गरेका थिए ।
यो वर्ष भने यी दुई अस्पतालसँग प्रदेश सरकारले सम्झौता नगर्ने तयारी गरेको छ । सरकारले आफू मातहतका सबै जिल्ला अस्पताल, प्रादेशिक अस्पताल मेची, कोशी अस्पताल र दमकमा रहेको बालबालिका अस्पतालबाट सो कार्यक्रम अगाडि बढाउने तयारी गरेको छ ।
‘हामी मापदण्ड बनाएर सरकारी स्वास्थ्य संस्थाबाट निःशुल्क उपचारको कार्यक्रम अगाडि बढाउँछौं’, मन्त्री रानाले भने ‘जसलाई पायो, जसरी पायो उपचारका नाममा प्रदेश सरकार पैसा बाँड्न सक्दैन । हाम्रो प्राथमिकता सरकारीमा रहन्छ ।’
यसअघि सो कार्यक्रम अन्तरगत पूर्वमुख्यमन्त्री कार्कीले सम्झौता गरेका अस्पतालहरूले २ करोड १८ लाख ८१४ रूपैयाँ ५८ पैसा बढी लिने प्रयास गरेका थिए ।
६ वटा अस्पतालले चार महिनामा ८ हजार २१३ जना बालबालिकाको उपचार गरेको बिल परीक्षण गर्दा २ करोड १८ लाख ८१४ रुपैयाँ १६ पैसा बढी भुक्तानीको माग गरेको पाइएको थियो ।
कोशी प्रदेशको स्वास्थ्य मन्त्रालयको अस्पताल विकास तथा चिकित्सा महाशाखा फार्मेसी अधिकृत भरत साहले ६ वटा अस्पतालले ६ करोड ९७ लाख १३ हजार ६४२ रुपैयाँ २३ पैसा भुक्तानीको लागि दाबी पेस गरेको बताए ।
उनले स्वास्थ्य मन्त्रालयले स्वास्थ्य बिमा बोर्डबाट दक्ष कर्मचारीहरू ल्याएर एक हप्तासम्म उपचार गरेको बिल अध्ययन गर्दा बिमाको दररेटअनुसार ४ करोड ७९ लाख १२ हजार ८२८ रुपैयाँ ७ पैसाको मात्रै उपचार गरेको पाइको बताए ।
पूर्वमुख्यमन्त्री कार्कीले महिला स्वास्थ्य स्वयम सेविकालाई आफू नेतृत्वको सरकारले दिने प्रोत्साहन भत्ता काटेको दाबी गरेका छन् ।
उनले काटेको दाबी गरे पनि प्रदेश सरकारले सो कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएको मन्त्री रामबहादुर रानाले बताए । पूर्व मुख्यमन्त्रीको माग बजेट किताबले नै सम्बोधन गरेको उनको भनाइ छ ।
मन्त्री रानाले भने, ‘महिला सामुदायिक स्वास्थ्य स्वयं सेविका लक्षित विभिन्न कार्यक्रम यो वर्ष पनि सञ्चालनमा रहेका छन् । हामीले महिला स्वास्थ्य स्वयंसेविकाका लागि १ लाख रुपैयाँको स्वास्थ्य बीमा गर्ने योजना बनाएका छौं ।’
कोरोना महामारीका बेला प्रदेश सरकारले सुरु गरेको कोरोना अस्पताललाई उनले शैलेजा आचार्य हृदयरोग केन्द्रमा रूपान्तरण गरेका थिए । सो अस्पताल सञ्चालनका लागि वर्तमान सरकारले बजेट हालेको भन्दै मन्त्री रानाले पूर्व मुख्यमन्त्रीको माग आश्चर्य जनक भएको बताए ।
कांग्रेस भन्छ- यो उहाँको एकल निर्णय हो
कोशी प्रदेशमा एमाले र कांग्रेसका बीचमा अहिले सत्ता साझेदारी भइरहेको छ । सत्तामा रहेको कांग्रेसका तर्फबाट केदार कार्की प्रदेशसभा सदस्य हुन् । आफ्नो दलको प्रदेश सभा सदस्य तथा पूर्व मुख्यमन्त्री कार्कीको माग व्यतीत भएको नेपाली कांग्रेस संसदीय दलले जनाएको छ ।
दलका प्रमुख सचेतक गोपाल तामाङले केदार कार्कीले घोषणा गरेको अनशनको कुरा व्यक्तिगत भएको बताए ।
‘उहाँले सरकारलाई ४८ घण्टे अल्टिमेटम दिएको र आमरण अनशन बस्ने भनेर मलाई मौखिक जानकारी दिनुभएको छ,’ तामाङले भने, ‘दलले आवश्यक पर्यो भने निर्णय गर्छ ।